[BẠN ĐÃ HIỂU VỀ BẠO HÀNH MẠNG?]

BẠO HÀNH MẠNG LÀ GÌ?

Bắt nạt trên mạng hay bạo hành mạng là hành vi bắt nạt diễn ra trên các thiết bị điện tử như điện thoại di động, máy tính và máy tính bảng. Bạo hành mạng có thể xảy ra thông qua tin nhắn điện thoại hay các ứng dụng trò chuyện hoặc trực tuyến trên các trang mạng xã hội, các diễn đàn hoặc trò chơi nơi mọi người có thể xem, tham gia hay chia sẻ nội dung. Bạo hành qua mạng bao gồm gửi, đăng hoặc chia sẻ nội dung tiêu cực, gây nguy hại, sai sự thật hoặc ác ý về người khác. Nó có thể bao gồm việc chia sẻ thông tin cá nhân hoặc thông tin riêng tư về người khác gây ra sự xấu hổ hoặc mất mặt cho nạn nhân. Một số hành vi bạo hành mạng thậm chí có thể trở thành hành vi bất hợp pháp hoặc được đánh giá như tội phạm.

Thông thường, bạo hành mạng có xu hướng liên quan đến trẻ vị thành niên và thanh thiếu niên; tuy nhiên không hiếm người trưởng thành cũng gặp phải tình trạng bắt nạt trên mạng và bị miệt thị nơi công cộng.

Ngay cả khi ai đó đã xóa một bài đăng ác ý, rất có thể nó vẫn tồn tại dưới một số hình thức như trong ảnh chụp màn hình hoặc tin nhắn văn bản được chia sẻ. Tệ hơn nữa, những người bị tấn công mạng thường không biết ai đang bắt nạt họ, vì vậy họ thường không có cách nào để kết thúc nó.

Những nơi phổ biến nhất bạo hành mạng thường xảy ra có thể kể đến:

• Các trang mạng xã hội, chẳng hạn như Facebook, Instagram, Snapchat và Tik Tok

• Các ứng dụng nhắn tin và tin nhắn văn bản trên thiết bị di động hoặc máy tính bảng

• Các diễn đàn trực tuyến, phòng chat và diễn đạt trực tuyến, chẳng hạn như Reddit

• E-mail

• Cộng đồng trò chơi qua mạng

PHÂN LOẠI BẠO HÀNH MẠNG

Trong thời đại số, việc người trẻ sử dụng điện thoại thông minh, máy tính bảng và máy tính để giao tiếp với bạn bè hay gia đình đã là chuyện quá quen thuộc. Thực tế, nhắn tin hay thông qua mạng xã hội là một trong những cách phổ biến mất mà người trẻ sử dụng để kết nối với người khác.

Tuy nhiên cũng giống như các hành vi xã hội khác, khả năng bị bạo hành qua các phương thức giao tiếp này là có tồn tại. Trong khi có rất nhiều cách thức để tấn công người khác qua mạng đã được ghi nhận nhận lại, phần lớn các hành vi quấy rối qua mạng rơi vào 5 loại, bao gồm: Quấy rối, Mạo danh, Gửi tin nhắn đe dọa (Flaming), Theo dõi trên mạng (Cyberstalking), Miệt thị công khai (Outing). Dưới đây là một số biểu hiện cơ bản của 5 loại bạo hành mạng phổ biến nhất này.

• Quấy rối (Harassment): Đây là phương thức tấn công mạng phổ biến nhất, khi kẻ bắt nạt liên tục gửi hoặc đăng những nội dung hoặc bình luận ác ý, gây tổn thương hoặc xúc phạm nạn nhân.

• Mạo danh (Impersonating): Phương thức là hack tài khoản hoặc trộm mật khẩu và chỉnh sửa thông tin hồ sơ trên mạng của nạn nhân. Một cách khác là tạo một tài khoản giả mạo nạn nhân để giả làm nạn nhân và đăng tải những thông tin không phù hợp nhằm mục đích làm nhục, bôi nhọ danh tiếng của nạn nhân.

• Gửi tin nhắn đe dọa (Flaming): Hình thức bạo hành này xảy ra khi một kẻ bắt nạt châm ngòi hoặc thúc đẩy các cuộc tấn công trên mạng thông qua thư điện tử, tin nhắn, diễn đàn hoặc bình luận. Thường sử dụng ngôn từ công kích hướng đến một người cụ thể.

• Theo dõi trên mạng (Cyberstalking): Cyberstalking có thể liên quan đến việc người lớn sử dụng Internet để liên lạc và cố gắng gặp gỡ những người trẻ tuổi vì mục đích tình dục.

• Miệt thị công khai (Outing): Kẻ bắt nạt chia sẻ thông tin không công khai của ai đó hoặc những bức ảnh đáng xấu hổ, không phù hợp trên mạng.

HẬU QUẢ CỦA BẠO HÀNH QUA MẠNG

Các hậu quả của việc tấn công mạng đối với nạn nhân có các mức độ nghiêm trọng khác nhau lên tinh thần, tâm lý, sức khỏe cũng như ảnh hưởng tới khả năng học tập, làm việc và các mối quan hệ xã hội của nạn nhân.

• Hậu quả về tâm lý

Trở thành nạn nhân của bạo hành mạng có thể để lại những tổn thương nghiêm trọng về mặt tâm lý của một người. Những cảm xúc mà nạn nhân có thể trải qua bao gồm cảm giác bị sỉ nhục, cảm thấy bị cô lập, luôn trong trạng thái giận dữ kéo theo cảm xúc đau buồn và lo lắng kéo dài. Đối với nạn nhân, họ có thể cảm thấy bản thân đang bị tấn công bởi tất cả mọi người xung quanh, từ đó dẫn đến trạng thái tâm lý yếu đuối, bất lực và mất đi cảm giác an toàn.

Thông thường, những cảm xúc này tồn tại bởi bạo hành qua mạng có thể xâm lấn cả vào chính căn nhà của nạn nhân thông qua màn hình máy vi tính hoặc điện thoại di động tại bất cứ thời điểm nào trong ngày, dẫn đến nỗi sợ rằng họ sẽ không còn nơi nào để trốn thoát khỏi tình trạng hiện tại. Ngoài ra, bởi người tấn công thường không lộ danh tính, điều này càng làm tăng thêm cảm giác sợ hãi cho người bị hại. Bên cạnh đó, nạn nhân thậm chí có xu hướng tự trách vì bản thân bị bạo hành, mà đây là một nhận thức rất nguy hiểm bởi nó có thể dẫn đến căn bệnh trầm cảm.

• Hậu quả về tinh thần

Khi bạo hành qua mạng đang diễn ra, nạn nhân có thể nhận thức về thế giới xung quanh họ khác với những người khác, điều này có thể dẫn đến cảm giác vô vọng và vô nghĩa. Do đó, họ có thể cảm thấy chán nản với những thứ họ từng yêu thích và dành ít thời gian kết nối với gia đình và bạn bè hơn. Ở một mức độ nào đó, trầm cảm và ý nghĩ tự tử thậm chí có thể xuất hiện.

Một số biểu hiện về tinh thần ở nạn nhân của tấn công mạng bao gồm:

• Trầm cảm và lo âu

• Tự ti về bản thân

• Ảnh hưởng tới quá trình học tập đối với nạn nhân là trẻ vị thành niên hoặc thiếu niên

• Ý nghĩ tự tự và tự hủy hoại bản thân

• Hậu quả về hành vi

Nạn nhân của tấn công qua mạng có thể có những thay đổi về hành vi giống như những nạn nhân bị bắt nạt theo những cách truyền thống. Ví dụ, họ có biểu hiện mất hứng thú với các hoạt động sinh hoạt thông thường và tham gia vào dính đến những hành vi bí mật.

Trong những trường hợp nghiêm trọng, hoặc khi bắt nạt qua mạng kéo dài, đôi khi nạn nhân thậm chí còn có những thay đổi hành vi đáng kể hơn. Chúng có thể bao gồm:

• Sử dụng chất kích thích hoặc đồ uống có cồn

• Bỏ học

• Mang theo vũ khí

• Hậu quả về thể chất

Việc bị nhắm mục tiêu bởi những kẻ tấn công trên mạng có thể có những ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe thể chất, đặc biệt nếu có nhiều trẻ em tham gia vào nó.

Cảm giác choáng ngợp và căng thẳng có thể biểu hiện về mặt thể chất, bao gồm các vấn đề như:

• Các vấn đề về đường tiêu hóa

• Rối loạn ăn uống

• Rối loạn giấc ngủ

CÁCH ĐỐI PHÓ VỚI BẠO HÀNH QUA MẠNG

Nếu bạn hay ai đó xung quanh bạn đang có nguy cơ trở thành nạn nhân của bạo hành mạng, việc hiểu cách đối phó với những kẻ bắt nạt sẽ là vô cùng quan trọng. Dù các trường hợp mỗi người gặp phải sẽ khác nhau, có 5 cách cơ bản để phản ứng trước bạo hành mạng:

Hãy báo cáo thay vì phản ứng lại với kẻ bắt nạt: Các hành vi bắt nạt mạng thường sẽ biến mất dần khi không có phản hồi từ phía nạn nhân. Hãy nhớ rằng, chống lại kẻ bắt nạt, trả thù hay cố giải thích chỉ làm cho tình huống tồi tệ hơn, vì vậy cách an toàn và đúng đắn là lờ đi những bài đăng và chặn kẻ phát tán.

Giữ lại bằng chứng: Nếu những bài đăng hoặc tin nhắn chứa những thông tin liên quan đến xâm phạm tình dục hay hình ảnh nhạy cảm, hãy ngay lập tức xóa chúng. Còn lại, hãy chụp hoặc lưu lại các ngôn từ tấn công bạn để làm bằng chứng cho các cơ quan chức năng trong quá trình kết tội kẻ tấn công sau này.

Báo cáo với cơ quan chức năng hoặc nhà trường: Mặc dù sẽ khó khăn để chia sẻ với người khác về những gì đã xảy ra, việc báo cáo với cơ quan chức năng lại là điều vô cùng quan trọng. Nếu việc bắt nạt diễn ra trong trường học, bạn có thể báo lại với phía nhà trường để được xử lý và nhận hỗ trợ kịp thời.

Chú ý đến những hậu quả có thể xảy ra: Nếu nạn nhân là người xung quanh bạn, hãy lưu ý đến các hành vi và giao tiếp với họ thường xuyên. Đừng ngần ngại giúp đỡ họ khi bạn cảm thấy họ cần bạn để có thể tránh những tổn thương đáng tiếc sau này. Chìa khóa là làm giảm sự chú ý của họ với những gì đang xảy ra hay những gì người khác chia sẻ trên mạng cho đến khi việc tấn công dần lắng đi.